Littekens worden gevormd na diepe beschadiging van de huid. Wanneer alleen de opperhuid wordt beschadigd, bijvoorbeeld bij een oppervlakkige schaafwond, zullen geen littekens optreden. Wanneer ook de lederhuid bij het letsel is betrokken, zal de huid zich herstellen met achterlating van een litteken. Het littekenweefsel bestaat uit collageen (bindweefsel). In de meeste gevallen geeft een litteken weinig problemen. Toch kan in sommige gevallen een litteken, afhankelijk van de grootte, locatie en het uiterlijk, leiden tot (ernstige) cosmetische en psychosociale problemen. Een litteken ziet er in het begin wat dik en rood eruitzien. Dit trekt geleidelijk weg. Echter kan het tot 18 maanden voordat het litteken geleidelijk aan smaller en minder opvallend. De littekens kunnen worden onderverdeeld in de volgende soorten:
Acne littekens
Deze littekens ontstaan door acne ontstekingen of door ondeskundige manipulatie van de huid. De littekens komen vaak voor op het gezicht, de borst en rug. De ernst van de littekens wordt bepaald door de ernst van de ontsteking. Naast het feit dat acnelittekens niet alleen schade toebrengen aan de talgklieren, zorgen zij ook voor verandering in de structuur van het weefsel. Acne littekens worden niet alleen als cosmetisch storend ervaren, maar hebben ook verband met psychische klachten als depressie, verminderde eigenwaarde en schaamte.
Atrofische littekens na acne
Deze littekens zijn te herkennen aan het verzonken uiterlijk. De huid is op de plaats van het litteken dunner en ziet er meer doorschijnend uit. De oorzaak van het ontstaan van een atrofisch litteken is wanneer er een verstoring ontstaat in het normale genezingsproces, waardoor er een verminderde aanmaak van bindweefsel ontstaat. Dit soort littekens wordt veelal gezien bij mensen die last hebben gehad van acne. De behandelmogelijkheden zijn microdermabrasie, microneedling of fractionele laser.
Hypertrofische littekens
Deze littekens zijn verheven. Dit ontstaat doordat er te veel collageen weefsel aanwezig is. De hypertrofie ontstaat circa 3 weken na de verwonding en kan in een periode van een aantal maanden tot zeker een jaar dikker worden. Voorkeurslocaties van hypertrofische littekens zijn de borst, schouders, armen en nek. Dit soort litteken wordt veelal gezien bij jonge mensen. De behandelmogelijkheden zijn littekenmassage, microneedling of fractionele laser.
Keloïd littekens
Deze littekens kenmerken zich door zijn verhevenheid die buiten het oorspronkelijke litteken treedt. De littekens zijn aanvankelijk rood van kleur maar worden vaak later lichter van kleur. Voorbeelden van oorzaken welke aanleiding kunnen geven tot keloïd littekens zijn: operatielitteken, brandwond, tatoeages, piercings, vaccinatie of acne littekens. Tevens speelt erfelijkheid en aanleg een rol. Zo worden dit soort litteken veelal gezien bij mensen met een donker huidtype. Behandeling van dit soort littekens kan lastig zijn. Omdat een kans bestaat dat meer littekenweefsel aangemaakt kan worden met de behandelingen.
